ARŞİV: Günümüz Türk Devletleri

Doğu Türkistan

Orhun yazıtlarında adı geçen kadim bir Türk boyu olan Uygur Türkleri,  İkinci Göktürk Kağanlığı’nın yıkılmasının ardından kutsal Ötüken  ormanını ele geçirerek Uygur Kağanlığını ilan ettiler. Yaklaşık iki  yüzyıl boyunca Orta Asya’da hüküm süren Uygurlar kendilerine has bir  alfabe geliştirdiler. Mani dinini benimseyerek yerleşik hayata geçen  Uygur Türkleri tarihin en parlak medeniyetlerinden birini kurdular. 

Gagauzlar

Günümüzde Moldova Cumhuriyeti’ne bağlı Gagauz Yeri Özerk Cumhuriyeti’nde  yaşayan Gagauz Türkleri’nin toplam nüfusu 500.000’in üzerinde olup  bunun sadece 250.000’i Gagauz Yeri’nde yaşamaktadır. Gagauz Türkleri’nin  büyük bir bölümü, Moldova sınırları dışında Ukrayna, Romanya, Rusya ve  Türkiye ile ABD ve çeşitli Avrupa ülkelerine yerleşmişlerdir.

Gagauz  Türkleri’nin soy kütüğü hakkında iki tez bulunmaktadır.

Kırım Türkleri

Kırım Tatarları ya da Kırım Türkleri, Karadeniz’in kuzeyinde  anavatanları olan Kırım Özerk Cumhuriyeti ile Özbekistan, Romanya, Rusya  ve Anadolu’da yaşamaktadırlar. Toplam sayılarının 5 milyonun üzerinde  olduğu tahmin edilen Kırım Türklerinin çok büyük bir kısmı Türkiye  Cumhuriyeti vatandaşıdır. Günümüzde Kırım’da sadece 200.000 civarında  Kırım Türkünün kaldığı bilinmektedir. Az bir kesimi ise Özbekistan,  Romanya ve Rusya Federasyonu içlerinde yaşamlarına devam etmektedirler.

Türkmeneli

Türkmeneli, Irak’ta bir bölge ismidir. Bölgenin kuzey sınırındaki şehri Kerkük, Türkmenler için başkent sayılır. Türkmeneli ismi, köken olarak Türkmenlerden gelir. Tam açılımı “Türkmen-e(i)l-i” dir. Türkmenlerin ili, yurdu, ülkesi (Land of the Turkmens) anlamındadır. Bölge Irak sınırları içinde, Türkiye-Suriye-Irak sınırının kesiştiği noktadan başlayarak kuzeybatı-güneydoğu istikametindeki bir yayı içine alır.

Çuvaşistan

Çuvaş Türkleri, Rusya Federasyonuna bağlı Çuvaşistan Özerk  Cumhuriyeti’nde müstakil Türk halkıdır. Türk toplulukları içinde dilleri  ve kültürleri ile ayrı bir yere sahip olan Çuvaşlar, Türkçenin en eski  hallerinden biri olan R Türkçesini konuşan tek Türk halkıdır. Pek çok  kaynak tarafından antik Hun Türkçesinin devamı olarak kabul edilen R  Türkçesinin temel özelliği sonu Z harfi ile biten Türkçe kelimelerin son  sesinin R’ye dönüşmesidir. ‘Yıldız’ – ‘Cıldır’ gibi.